انواع چوب و کاربردهای آن (قسمت اول)

چوب به عنوان کلیدی ترین و پر کاربردترین متریال در تولید مبلمان و وسایل چوبی دکوراسیون داخلی شناخته می شود. هر کدام از انواع چوب با توجه به خصوصیاتی از قبیل مقاومت و بافت و رنگ به منظور استفاده خاصی مناسب است، لذا شناخت انواع چوب برای استفاده بهتر از محصولاتی که از آن ساخته می شوند، ضروی است.

درختان به طور کلی به دو گروه پهن برگ ها و سوزنی برگ ها دسته بندی می شوند. درختان پهن برگ دارای برگ های پهن هستند و رنگ و طرح های متنوعی دارند، به همین دلیل در صنعت مبلمان سازی از آنها استفاده می شود. جنس چوب این درختان سخت است و به همین دلیل به آنها «سخت چوبان» نیز گفته می شود. درختانی مانند چنار، ملچ، گردو، راش، بلوط و افرا و...در این دسته قرار می گیرند.

درختان به طور کلی به دو گروه پهن برگ ها و سوزنی برگ ها دسته بندی می شوند. درختان پهن برگ دارای برگ های پهن هستند و رنگ و طرح های متنوعی دارند، به همین دلیل در صنعت مبلمان سازی از آنها استفاده می شود. جنس چوب این درختان سخت است و به همین دلیل به آنها «سخت چوبان» نیز گفته می شود. درختانی مانند چنار، ملچ، گردو، راش، بلوط و افرا و...در این دسته قرار می گیرند.

درختان سوزنی برگ بر عکس درختان پهن برگ، دارای برگ های سوزنی، چوب نرم و طرح ساده هستند و به آنها نرم چوبان نیز گفته می شود. این درختان در مناطق سردسیر رشد می کنند و به جز چند گونه، برگ آنها با فرا رسیدن پاییز نمی ریزد. درختانی مانند سرو، کاج، سرخدار، نوئل، نراد و...از جمله درختان سوزنی برگ هستند.

در ادامه به معرفی خصوصیات انواع چوب ها می پردازیم:

1-چوب راش

این چوب محبوبیت زیادی در صنایع مختلف دارد. از نظر رنگ و طرح، رنگ این چوب کرم مایل به قرمز با خطوط زیبا و جذاب است. پره های چوبی در سطح مقطع طولی آن جلوه طبیعی چوب را نمایان می کند. از نظر جنس چوب راش دارای بافت همگن و نیمه سنگین است و به  همین دلیل در مقابل حشرات و قارچ ها مقاوم است. به دلیل سختی مناسب و قابلیت آغشتگی با محلول های حفاظتی در تولید مبلمان از آن استفاده می شود. کیفیت چوب راش ایرانی نسبت به گونه های خارجی وارداتی برتر است و متقاصیان زیادی دارد.

2-توسکا

چوب سختی است که به دلیل زیبایی ، کارآیی و انعطاف پذیری محبوبیت زیادی دارد. رنگ آن بلافاصله پس از بریدن سفید است، اما در معرض هوا و نور آفتاب به قهوه ای عسلی گرم تغییر می کند. گاهی نیز رنگ این چوب به رنگ صورتی کم رنگ و صورتی مایل به قرمز دیده می شود. سطح چوب در هنگام سنباده زنی بسیار صاف است و به راختی می توان آن را رنگ آمیزی کرد. درخت توسکا در قطر یا ارتفاع زیادی رشد نمی کند و اگر به قطعات خیلی بزرگ احتیاج است، این موضوع باید در نظر گرفته شود. در ساخت مبلمان و کابینت از این چوب استفاده می شود ولی یکی از کاربردهای تخصصی آن در ساخت گیتار برقی به دلیل صدای بسیار تمیزی است که تولید می کند.

3-  بلوط

یکی از چوب های پر کاربرد است و بسیار سخت و خوش نقش و زیبا است. رنگ بندی بسیار متنوعی از سفید تا خاکستری و قهوه ای دارد. در سطح بریده شده چوب طرح های پر مگسی بزرگ و زیاد دیده می شود که یکی از ویژگی های خاص و راه های شناسایی آن است. بلوط درشت بافت است و در برابر پوسیدگی با دوام است و چسب خوری و رنگ پذیری خوبی دارد و به خوبی توسط بخار خم می شود. گونه های بلوط قرمز و سفید و مشکی به صورت گسترده ای در صنایع روکش گیری استفاده می شوند.

4- افرا

با رنگ سفید مایل به کرم و درخشندگی ملایم صدفی، ظاهری لطیف دارد. پره های چوبی قهوه ای و براق آن به شکل لکه ها و دوک ها بر روی مقطع طولی آن دیده می شوند و دوایر سالیانه فشرده آن، نقش های مواج و رگه های ظریف ایجاد می کنند که بر روی وسایل ساخته شده از آن به چشم می خورند. افرا نیمه سنگین و دارای هم کشیدگی کم است که باعث می شود پرداخت آن آسان و با کیفیت و مقاوم باشد و در بازار چوب ایران جایگاه ویژه ای دارد. 

5- گردو

به دلیل بافت بسیار متراکم و مقاومت بالا، یکی از اصلی ترین انتخاب ها در تولید صنایع دستی و هنری است و در عین حال قابلیت تراشکاری و حکاکی آسانی دارد که امکان ایجاد طرح های پیچیده و ظریف را می دهد. چوب گردو دارای تنوع رنگ زیادی است. بخش  بیرونی آن قهوه ای مایل به خاکستری و بخش داخلی دارای طیف های مختلف قهوه ای روشن تا تیره است، به همین دلیل برای ساخت وسایل موسیقی، تزئینی و صنایع دستی مناسب است. ویژگی خاص آن تغییر رنگ در طول زمان است که با تاثیر نور به تدریج روشن تر می شود. همچنین در مقابل خمیدگی، کشش و فشار مقاومت خوبی از خود نشان می دهد.

6-ممرز

در زمره چوب های نیمه سخت و سنگین با بافت ریز محسوب می شود و از فراوان ترین و ارزان ترین چوب های موجود است. در مقابل سایش و ضربه مقاومت بالایی دارد و در مقابل قارچ ها هم مقاوم است. کار کردن سخت با چوب ممرز تا حدودی دشوار است. رنگ آن سفید تا سفید مایل به کرم است. موارد کاربرد آن در کاغذ سازی، خراطی، معرق کاری، واگن سازی، ساخت تخته خرده چوب، تخته فیبر، دسته ابزار و ... است.

7-کاچ

یکی از فراوان ترین و مقرون به صرفه ترین چوب های موجود است. رنگ های متنوعی از سفید تا زرد روشن دارد. وزن آن سبک است ولی مقاومت زیادی در برابر انقباض و انبساط و خم شدن دارد. اگرچه در زمره چوب های نرم است، اما یکی از قوی ترین چوب ها محسوب می شود. دارای بافت گره ای است که کار کردن با آن را کمی مشکل می کند، اما همین گره ها در تزئینات دکوراسیون،بر  روی محصولات چوبی بسیار زیبا نشان داده می شوند. کاربرد آن در ساخت قاب های در و پنجره، کف سازی و ساخت انواع مبلمان است. 

8-ملچ:

چوبی نیمه سخت و بسیار خوش کار و خوش نقش است. رنگ درون چوب آن قهوه ای روشن تا متوسط و کمی مایل به قرمز یا قهوه ای تیره است که تمایل رنگ آن به قرمزی همیشه با زردی همراه است و رنگ برون چوب آن زرد کم رنگ است. دارای بافت در هم تنیده ای است که آن را در برابر شکاف خوردگی مقاوم می کند. درشت بافت است و مقطع آوندهای آن با چشم دیده می شود. سطح برجسته ای دارد و از این نظر دارای رتبه ای بالا در بین انواع چوب ها است و بعد از اجرای آستری رنگ های بی نظیری را نمایش می دهد. نسبت به پوسیدگی مقاومت کمی دارد و باید به خوبی از آن محافظت شود. کاربرد آن در تهیه روکش های زیبا، ساخت مبلمان، جعبه سازی، سبد سازی، چوب هاکی، کمان تیر اندازی و هنرهایی که با چوب زینتی مرغوب سر و کار دارند است.

9-چوب روسی:

در بازار چوب ایران به هر نوع چوب سفید وارداتی از روسیه چوب روسی می گویند. در حالی که در دنیا این چوب ها اسامی مختلفی دارند. چوب های وارداتی که به چوب روس معروفند شامل کاج، نوئل، نراد، یولکا و ساسنا هستند. هرچه گره های چوب کمتر و کوچک تر باشد، کیفیت آن بالاتر است. رنگ چوب روس سفید مایل به زرد ودارای خطوط صاف است. رنگ پذیری آن زیاد است و در محصولاتی که می خواهند رنگ نهایی به صورت پوششی بر روی کار قرار گیرد، اولویت اول چوب روسی است. چوب روس در ساخت درب های تمام چوب و پنجره های چوبی کاربرد دارد. چوب ساسنا به دلیل گره  های زیاد کیفیت پایین تری نسبت به یولکا دارد. به همین دلیل در صورتی که در ساخت درب چوبی از آن استفاده شود، به مرور زمان موجب پیچیدگی و کج شدن درب می شود.